مقایسة تأثیر اکسید آهن نانو و غیر نانو بر گونه بندی و فراهمی فسفر در خاک های آهکی

رفتار شیمیایی فسفر در خاک تابعِ پیچیده ای از عوامل مختلف از جمله اکسیدهای آهن است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر اندازه (نانو و غیر نانو) و غلظت ذرات اکسید آهن بر گونه بندی و فراهمی فسفر برای گیاه بود. پژوهش به صورت طرح آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح پایة کاملاً تصادفی در چهار تکرار و پنج سطح اکسید آهن غیر نانو و پنج سطح اکسید آهن نانو (0، 500، 1000، 5000، 10000 mgkg-1) انجام پذیرفت. گونه بندی فسفر به روش عصاره گیری پی درپی انجام شد. کاربرد نانو ذرات اکسید آهن باعث کاهش معنادار فسفر اولسن در نمونه ها شد و در تیمار 5000 mgkg-1 مقدار فسفر اولسن از 3 میلی گرم بر کیلوگرم در تیمار شاهد به 9/0 میلی گرم بر کیلوگرم کاهش یافت؛ در حالی که این تغییر در مورد اکسید آهن غیر نانو معنادار نشد. کاهش معنادار در شکل های ca2-p و ca8-p با تغییرات اندازه و غلظت اکسید آهن مشاهده شد که این کاهش در تیمارهای نانو شدید تر بود. تغییرات شکل ca10-p در تیمارها معنادار نشد. تغییرات شکل fe-p با تغییر غلظت آهن معنادار شد؛ اما شکل o-p فقط در تیمار 10000 اکسید آهن نانو معنادار شد. با توجه به تأثیر اندازة ذرات اکسید آهن بر رفتار شیمیایی فسفر در خاک، به نظر می رسد باید به آثار جانبی کاربرد نانوذرات اکسید آهن در خاک توجه ویژه ای کرد.